Mở ra không gian mới thu hút đầu tư, phát triển dịch vụ logistics Việt Nam

Sáng 05/11, tại trụ sở Bộ Công Thương, Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu tổ chức buổi thông tin, trao đổi với báo chí một số nội dung về tình hình phát triển dịch vụ logistics Việt Nam.

Ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu chủ trì buổi làm việc, cùng sự tham dự của đại diện các phòng chức năng thuộc Cục Xuất nhập khẩu; đại diện một số cơ quan báo chí chuyên trách lĩnh vực Xuất nhập khẩu, Logistics.

Chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Trần Thanh Hải cho biết: Thời gian qua, lĩnh vực Logistics diễn ra sôi động với nhiều sự kiện, hoạt động nổi bật, trong đó về mặt thể chế, chính sách đáng chú ý là sau thời gian chủ trì xây dựng, soạn thảo, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2229/QĐ-TTg ngày 09/10/2025 phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 – 2035, tầm nhìn đến 2050. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

Giới thiệu về nội dung chủ yếu của Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 – 2035, tầm nhìn đến 2050, TS. Bùi Bá Nghiêm – Chuyên viên cao cấp, Cục Xuất nhập khẩu, Phó Trưởng ban soạn thảo Chiến lược cho biết, Chiến lược xác định logistics là ngành kinh tế quan trọng, có giá trị gia tăng cao và là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Trên cơ sở tận dụng tối đa lợi thế vị trí địa lý, tiềm năng kinh tế biển, xu thế chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, Chiến lược đề ra các mục tiêu cụ thể:

Giai đoạn 2025 – 2035: Tỷ trọng dịch vụ logistics trong GDP đạt 5-7%; chi phí logistics/GDP giảm còn 12-15%; xếp hạng Chỉ số hiệu quả logistics (LPI – do Ngân hàng Thế giới công bố) vào nhóm 40 quốc gia hàng đầu; phát triển ít nhất 5 trung tâm dịch vụ logistics hiện đại; 70% lao động ngành logistics được đào tạo chuyên môn (30% có trình độ đại học trở lên).

Đến năm 2050: Tỷ trọng logistics/GDP đạt 7-9%; chi phí logistics/GDP giảm còn 10-12%; LPI nằm trong nhóm 30 quốc gia hàng đầu; xây dựng 10 trung tâm logistics hiện đại; 90% lao động có trình độ chuyên môn, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên.

Khuyến khích khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực logistics

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước: Một trong những giải pháp then chốt là xây dựng và thúc đẩy mô hình hải quan số, hải quan thông minh. Điều này giúp rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí và minh bạch hóa quy trình. Ngoài ra, việc ban hành bộ tiêu chí phân loại trung tâm logistics sẽ tạo nền tảng cho việc quy hoạch, quản lý hiệu quả và thu hút đầu tư.

Chiến lược nhấn mạnh việc rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến logistics nhằm tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng. Đặc biệt, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng chứng từ điện tử, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế cho hoạt động logistics. Qua đó tạo cơ sở pháp lý vững chắc, khuyến khích khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực logistics.

Trong đó, ưu tiên hình thành các trung tâm logistics tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đà Nẵng, gắn với cảng biển, sân bay quốc tế. Giải pháp phát triển đội tàu biển container quốc gia cũng rất quan trọng, tăng tính chủ động trong vận tải quốc tế.

Thứ hai, phát triển kết cấu hạ tầng logistics đồng bộ, hiện đại: Chiến lược đặt trọng tâm vào việc hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn, hiện đại tại các vùng kinh tế trọng điểm; đầu tư nâng cấp hệ thống cảng biển, cảng hàng không, cảng cạn và hệ thống đường sắt liên vận quốc tế. Đồng thời, ưu tiên phát triển hạ tầng logistics phục vụ thương mại điện tử, kho thông minh và logistics đô thị xanh nhằm giảm chi phí vận tải và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

Thứ ba, thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển dịch vụ logistics: Chiến lược xác định hình thành các vùng động lực logistics tại Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ và miền Trung, trong đó Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng là các cực tăng trưởng chính. Các hành lang kinh tế trọng điểm sẽ được kết nối bằng hệ thống hạ tầng hiện đại, qua đó tăng cường liên kết vùng và quốc tế.

Thứ tư, xây dựng nguồn hàng, phát triển thị trường logistics: Việc thu hút đầu tư từ các tập đoàn sản xuất và phân phối lớn, xây dựng khu thương mại tự do và khu phi thuế quan, sẽ giúp Việt Nam trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực. Đồng thời, Chiến lược khuyến khích phát triển dịch vụ logistics chuyên biệt cho nông sản, công nghiệp chế biến và thương mại điện tử xuyên biên giới.

Thứ năm, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp logistics: Một giải pháp nổi bật là xây dựng Chương trình chuyển đổi số và Chương trình chuyển đổi xanh trong logistics. Chuyển đổi số giúp tối ưu hóa lộ trình, tự động hóa kho bãi; còn chuyển đổi xanh tập trung vào việc sử dụng năng lượng tái tạo, phát triển phương tiện vận tải ít phát thải, qua đó góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng không vào năm 2050.

Chiến lược hỗ trợ hình thành các doanh nghiệp logistics mạnh, có khả năng cung ứng dịch vụ tích hợp 4PL, 5PL, vươn ra thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, chú trọng kết nối doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp FDI để tận dụng công nghệ, kinh nghiệm quản lý và mạng lưới toàn cầu.

Thứ sáu, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh: Chiến lược nhấn mạnh việc ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, blockchain vào quản lý chuỗi cung ứng; xây dựng hải quan số, hải quan thông minh; phát triển logistics xanh nhằm giảm phát thải, tiến tới trung hòa carbon. Đây là giải pháp mang tính đột phá để nâng cao hiệu quả và tính bền vững.

Thứ bảy, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Chiến lược đặt mục tiêu 70-90% lao động ngành logistics được đào tạo chuyên môn, trong đó một nửa có trình độ đại học trở lên vào năm 2050. Các chương trình đào tạo đa cấp độ sẽ được triển khai, kết nối với các cơ sở đào tạo quốc tế nhằm nâng cao trình độ và kỹ năng thực tiễn cho lực lượng lao động.

Đáng chú ý là việc ban hành bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia về logistics, làm cơ sở cho đào tạo và đánh giá nhân lực. Song song, việc hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu quốc tế sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo, tạo ra nguồn nhân lực có trình độ, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu hội nhập toàn cầu.

Thứ tám, phát huy vai trò hiệp hội và doanh nghiệp tiên phong: Chiến lược khuyến khích hình thành các doanh nghiệp logistics tiên phong, có khả năng dẫn dắt thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp khác cùng phát triển. Các hiệp hội logistics sẽ là cầu nối giữa doanh nghiệp và Nhà nước, thúc đẩy hình thành chuỗi cung ứng hiện đại, tổ chức các diễn đàn, hội nghị, triển lãm quốc tế nhằm quảng bá logistics Việt Nam.

Thứ chín, các nhiệm vụ khác: Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và hiệp hội liên quan để triển khai, hướng dẫn xây dựng Kế hoạch hành động, đồng thời tổ chức sơ kết, tổng kết, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Các bộ, ngành khác được phân công nhiệm vụ cụ thể, từ đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực, xây dựng tiêu chuẩn, đến phát triển mô hình hải quan số, khu thương mại tự do.

Việc ban hành Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến 2050 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chiến lược không chỉ tạo ra khuôn khổ chính sách đồng bộ, mà còn mở ra cơ hội đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics tầm cỡ khu vực và quốc tế trong những thập kỷ tới, góp phần giảm chi phí, nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng và thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế.

Bên cạnh những cơ hội, việc triển khai Chiến lược cũng đặt ra không ít thách thức. Đó là yêu cầu huy động nguồn vốn lớn cho phát triển hạ tầng, sự cạnh tranh gay gắt từ các trung tâm logistics trong khu vực, cũng như áp lực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng.

Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành, địa phương, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng trở thành trung tâm logistics tầm cỡ khu vực vào năm 2035, và vươn ra thế giới vào năm 2050. Chiến lược này không chỉ góp phần giảm chi phí, nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng, mà còn thúc đẩy phát triển bền vững, nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Tại buổi làm việc, đại diện Cục Xuất nhập khẩu và các phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí đã cùng trao đổi, thảo luận về những nội dung của Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến 2050, cũng như các vấn đề được quan tâm trong hoạt động logistics hiện nay như: đầu tư phát triển hạ tầng logistics, định hướng xây dựng các trung tâm dịch vụ logistics theo quy hoạch, các giải pháp tiếp tục nâng cao thứ hạng Chỉ số hiệu quả logistics của Việt Nam, công tác kết nối thông tin truyền thông về hoạt động logistic giữa Bộ Công Thương với các cơ quan liên quan…

Những cơ hội, thách thức cũng như những giải pháp để triển khai Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến 2050 sẽ là một trong những nội dung trọng tâm được thảo luận, trao đổi tại Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025 với chủ đề: “Logistics Việt Nam – vươn mình tiến vào kỷ nguyên mới”.

Diễn đàn do Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các ban, ngành, địa phương tổ chức vào hai ngày 28-29/11/2025 tại Thành phố Đà Nẵng. Dự kiến, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ tham dự khai mạc và điều hành, chỉ đạo tại Diễn đàn. Cùng tham dự có khoảng 500 đại biểu, đại diện Lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương, các cơ quan quản lý tại địa phương, các Hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics và xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, các viện nghiên cứu, trường đại học, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam và các cơ quan báo chí truyền thông.

Thông tin chi tiết truy cập tại website của Diễn đàn tại địa chỉ: https://vf.logistics.gov.vn